ప్ర మీటర్ న్యూజెర్సీలోని బూంటన్‌లో 1934 సంవత్సరంలో బూంటన్ రేడియో కార్పొరేషన్‌లో విలియం డి. లౌగ్లిన్ అభివృద్ధి చేశారు. క్యూ-మీటర్ పరికరం RF ఇంపెడెన్స్ కొలతలో మరింత ప్రాచుర్యం పొందింది. సిస్టమ్ వినియోగం ఆధారంగా వివిధ రకాల సాధనాలు అందుబాటులో ఉన్నాయి. వీటిని తక్కువ-ఇంపెడెన్స్ ఇంజెక్షన్ & హై-ఇంపెడెన్స్ ఇంజెక్షన్ వంటి రెండు రకాలుగా విభజించారు. ఈ పరికరం కీలక పాత్ర పోషిస్తుంది పరీక్ష RF సర్క్యూట్లు మరియు రేడియో te త్సాహికులలో ఇప్పటికీ వాడుకలో ఉన్నప్పటికీ, ప్రయోగశాలలలో ఇతర ఇంపెడెన్స్ కొలిచే పరికరాలతో భర్తీ చేయబడ్డాయి. ఈ వ్యాసం Q మీటర్ యొక్క అవలోకనాన్ని చర్చిస్తుంది.
Q మీటర్ అంటే ఏమిటి?
నిర్వచనం: రేడియో పౌన encies పున్యాల వద్ద QF (నాణ్యత కారకం) లేదా నిల్వ కారకం లేదా సర్క్యూట్ యొక్క నాణ్యత కారకాన్ని కొలవడానికి ఉపయోగించే పరికరాన్ని Q- మీటర్ అంటారు. ఓసిలేటరీ వ్యవస్థలో, క్యూఎఫ్ అనేది ముఖ్యమైన పారామితులలో ఒకటి, ఇది చెదిరిన & నిల్వ చేయబడిన శక్తుల మధ్య సంబంధాలను వివరించడానికి ఉపయోగిస్తారు.
q- మీటర్
Q విలువను ఉపయోగించడం ద్వారా, మొత్తం సామర్థ్యాన్ని అంచనా వేయవచ్చు కెపాసిటర్లు అలాగే RF అనువర్తనాలలో ఉపయోగించే కాయిల్స్. ఈ మీటర్ యొక్క సూత్రం ప్రధానంగా సిరీస్ ప్రతిధ్వనిపై ఆధారపడి ఉంటుంది, ఎందుకంటే వోల్టేజ్ డ్రాప్ కెపాసిటర్ అంతటా వర్తించే వోల్టేజ్ కంటే Q రెట్లు కాయిల్. ఎలక్ట్రిక్ సర్క్యూట్కు స్థిర వోల్టేజ్ వర్తించినప్పుడు, a వోల్టమీటర్ నేరుగా చదవడానికి కెపాసిటర్ యొక్క Q విలువను సర్దుబాటు చేయడానికి ఉపయోగించబడుతుంది.
RF అనువర్తనాల కోసం ఉపయోగించే కెపాసిటర్లు & కాయిల్స్ యొక్క మొత్తం సామర్థ్యాన్ని Q విలువ సహాయంతో లెక్కించవచ్చు.
ప్రతిధ్వని వద్ద X.ఎల్= X.సిమరియు ఇఎల్= నేనుXL, ISసి= నేనుXC, E = I R.
ఇక్కడ ‘ఇ’ అనువర్తిత వోల్టేజ్
‘ఇసి’ కెపాసిటర్ వోల్టేజ్
‘EL’ ఒక ప్రేరక వోల్టేజ్
‘ఎక్స్‌ఎల్’ అనేది ప్రేరక ప్రతిచర్య
‘ఎక్స్‌సి’ కెపాసిటివ్ రియాక్టన్స్
‘ఆర్’ కాయిల్ రెసిస్టెన్స్
‘నేను’ సర్క్యూట్ కరెంట్
ఈ విధంగా, Q = X.ఎల్/ R = X.సి/ ఆర్ = ఇసి /IS
పై ‘Q’equation నుండి, అనువర్తిత వోల్టేజ్ స్థిరంగా ఉంచబడితే వోల్టేజ్ అంతటా ఉంటుంది కెపాసిటర్ ‘Q’ విలువలను నేరుగా చదవడానికి వోల్టమీటర్ ఉపయోగించి లెక్కించవచ్చు.
పని సూత్రం
ది Q మీటర్ యొక్క పని సూత్రం సిరీస్ ప్రతిధ్వని ఎందుకంటే కెపాసిటెన్స్ & రియాక్టన్స్ యొక్క రియాక్టన్స్ ఒకే పరిమాణంలో ఉన్నప్పుడు ప్రతిధ్వని సర్క్యూట్లో ఉంటుంది. అవి ఇండక్టర్ & కెపాసిటర్ యొక్క విద్యుత్ & అయస్కాంత క్షేత్రాల మధ్య డోలనం చేయడానికి శక్తిని ప్రేరేపిస్తాయి. ఈ మీటర్ ప్రధానంగా కెపాసిటెన్స్, ఇండక్టెన్స్ & యొక్క లక్షణంపై ఆధారపడి ఉంటుంది నిరోధకత ప్రతిధ్వనించే సిరీస్ సర్క్యూట్ యొక్క.
Q మీటర్ సర్క్యూట్
‘క్యూ’ మీటర్ యొక్క సర్క్యూట్ రేఖాచిత్రం క్రింద చూపబడింది. ఇది ఒక తో రూపొందించబడింది ఓసిలేటర్ ఇది 50 kHz - 50 MHz వరకు ఉండే ఫ్రీక్వెన్సీని ఉపయోగిస్తుంది. మరియు 0.02 ఓంల విలువతో షంట్ నిరోధకత ‘Rsh’కి కరెంట్‌ను అందిస్తుంది.
ఇక్కడ థర్మోకపుల్ షంట్ రెసిస్టెన్స్ అంతటా వోల్టేజ్ను లెక్కించడానికి మీటర్ ఉపయోగించబడుతుంది, అయితే కెపాసిటర్ అంతటా వోల్టేజ్ను లెక్కించడానికి ఎలక్ట్రానిక్ వోల్టమీటర్ ఉపయోగించబడుతుంది. ఈ మీటర్లను నేరుగా ‘క్యూ’ చదవడానికి క్రమాంకనం చేయవచ్చు.
q- మీటర్-సర్క్యూట్
సర్క్యూట్లో, ఓసిలేటర్ యొక్క శక్తిని ట్యాంక్ సర్క్యూట్కు సరఫరా చేయవచ్చు. వోల్టమీటర్ అత్యధిక విలువను చదివే వరకు ఈ సర్క్యూట్‌ను అస్థిర ‘సి’ ద్వారా ప్రతిధ్వని కోసం సర్దుబాటు చేయవచ్చు.
ప్రతిధ్వని యొక్క o / p వోల్టేజ్ ‘E’, ‘Ec’ కి సమానం E = Q X e మరియు Q = E / e. ఎందుకంటే ‘ఇ’ తెలిసినందున వోల్టమీటర్ నేరుగా ‘క్యూ’ విలువను చదవడానికి సర్దుబాటు చేయబడుతుంది.
కాయిల్ యొక్క ఇండక్టెన్స్ను నిర్ణయించడానికి కాయిల్ పరికరం యొక్క రెండు టెస్ట్ టెర్మినల్స్కు అనుసంధానించబడి ఉంది
ఈ సర్క్యూట్ ఓసిలేటర్ ఫ్రీక్వెన్సీని మార్చడం ద్వారా ప్రతిధ్వనితో సర్దుబాటు చేయబడుతుంది, లేకపోతే కెపాసిటెన్స్. కెపాసిటెన్స్ మార్చబడిన తర్వాత, ఓసిలేటర్ యొక్క ఫ్రీక్వెన్సీని పేర్కొన్న ఫ్రీక్వెన్సీకి సర్దుబాటు చేయవచ్చు & ప్రతిధ్వని సాధించబడుతుంది.
కెపాసిటెన్స్ యొక్క విలువ ఇప్పటికే ఇష్టపడే విలువకు నిర్ణయించబడితే, ప్రతిధ్వని జరిగే వరకు ఓసిలేటర్ యొక్క ఫ్రీక్వెన్సీ మార్చబడుతుంది.
O / p మీటర్‌లో ‘Q’ పఠనం వాస్తవ ‘Q’ విలువను పొందడానికి సూచిక యొక్క అమరిక ద్వారా గుణించబడుతుంది. కాయిల్ యొక్క ఇండక్టెన్స్ కాయిల్ ఫ్రీక్వెన్సీ యొక్క తెలిసిన విలువల నుండి మరియు ప్రతిధ్వనించే కెపాసిటర్ నుండి లెక్కించబడుతుంది.
వోల్టమీటర్ యొక్క నష్టాలు, చొప్పించిన ప్రతిఘటన & ప్రతిధ్వనించే కెపాసిటర్ అన్నీ సర్క్యూట్లో పొందుపరచబడినందున పేర్కొన్న Q ఖచ్చితమైన Q కాదు. ఇక్కడ, లెక్కించిన కాయిల్ యొక్క ఖచ్చితమైన ‘Q’ పేర్కొన్న Q కన్నా కొంచెం పెద్దది. ‘Rsh’ నిరోధకతతో పోలిస్తే కాయిల్ యొక్క నిరోధకత సాపేక్షంగా నిమిషం ఉన్న చోట తప్ప ఈ అసమానత చాలా తక్కువగా ఉంటుంది.
Q- మీటర్ యొక్క అనువర్తనాలు
Q- మీటర్ యొక్క అనువర్తనాలు ఈ క్రింది వాటిని కలిగి ఉంటాయి.
- యొక్క నాణ్యత కారకాన్ని కొలవడానికి ఇది ఉపయోగించబడుతుంది ప్రేరక .
- ఈ మీటర్‌ను ఉపయోగించడం ద్వారా, తెలియని ఇంపెడెన్స్‌ను సిరీస్ లేదా షంట్ ప్రత్యామ్నాయ పద్ధతిని ఉపయోగించి కొలవవచ్చు. ఇంపెడెన్స్ చిన్నగా ఉంటే, మునుపటి టెక్నిక్ ఉపయోగించబడుతుంది మరియు అది పెద్దది అయితే, తరువాతి టెక్నిక్ ఉపయోగించబడుతుంది.
- చిన్న కెపాసిటర్ విలువలను కొలవడానికి ఇది ఉపయోగించబడుతుంది.
- దీన్ని ఉపయోగించడం ద్వారా, ఇండక్టెన్స్, ఎఫెక్టివ్ రెసిస్టెన్స్, సెల్ఫ్ కెపాసిటెన్స్ మరియు బ్యాండ్‌విడ్త్‌ను కొలవవచ్చు.
తరచుగా అడిగే ప్రశ్నలు
1). నాణ్యత కారకం అంటే ఏమిటి?
నాణ్యత కారకం ఒక మూలకంలో నిల్వ చేయబడిన శక్తి మరియు వెదజల్లుతున్న శక్తి యొక్క నిష్పత్తి.
2). ‘క్యూ’ మీటర్ అంటే ఏమిటి?
Q మీటర్ అనేది ఒక రకమైన పరికరం, ఇది కాయిల్స్ & కెపాసిటర్ల విద్యుత్ లక్షణాలను కొలవడానికి ఉపయోగిస్తారు. ఈ పరికరాన్ని ప్రయోగశాలలలో కూడా ఉపయోగిస్తారు.
3). Q మీటర్ పని సూత్రం ఏమిటి?
ఈ మీటర్ యొక్క పని సూత్రం సిరీస్ ప్రతిధ్వని
4). ప్రాక్టికల్ క్యూ మీటర్ వీటిని కలిగి ఉంటుంది
ఇందులో RF ఓసిలేటర్ ఉంటుంది
5). సిరీస్ ప్రతిధ్వని సర్క్యూట్ యొక్క Q కారకం ఏమిటి?
సిరీస్ ప్రతిధ్వని సర్క్యూట్ యొక్క Q కారకం Q = XL / R = XC / R.
అందువలన, ఇది అన్ని గురించి Q- మీటర్ యొక్క అవలోకనం లేదా RLC మీటర్. పేరు సూచించినట్లుగా, ఈ పరికరం కాయిల్ యొక్క ప్రేరకాలు & స్వీయ-కెపాసిటెన్స్ యొక్క Q- కారకాన్ని లెక్కించడానికి ఉపయోగించబడుతుంది. ఇక్కడ మీ కోసం ఒక ప్రశ్న ఉంది, Q మీటర్ టెర్మినల్స్ పరీక్షించడానికి తెలియని భాగాలను కనెక్ట్ చేసే పద్ధతులు ఏమిటి?
